Η Κέρκυρα στις παραμονές της επίθεσης

Βουσολίνου Ανυφαντή Ελένη

Στις 5:30 π.μ., στις 28 Οκτωβρίου 1940, στην έδρα της Στρατιωτικής Διοίκησης της Κέρκυρας, στο Παλαιό Φρούριο, είχε ήδη φθάσει το τηλεγράφημα της κήρυξης του πολέμου. Αρχικά η αποκρυπτογράφησή του και στη συνέχεια η έναρξη της επιφυλακής με την άμεση κλήση των  αξιωματικών ήταν οι πρώτες ενέργειες που σηματοδοτούσαν την έναρξη της σελίδας του ’40.

Ο Συνταγματάρχης Πεζικού Βασίλειος Πετρόπουλος είχε όλη την εποπτεία της Στρατιωτικής Διοίκησης. Η επιστράτευση των αξιωματικών για την άμεση υλοποίηση σχεδίων αντιμετώπισης έφερνε την απαραίτητη συνεργασία εκείνων που θα έθεταν τον κατάλληλο σχεδιασμό. Μεταξύ αυτών ήταν ο Αντισυνταγματάρχης Πεζικού Ευστάθιος Αγάθος, με καθήκοντα Φρουράρχου Πόλεως,  ο Αντισυνταγματάρχης Πεζικού,  Μηχανικός,  Γεράσιμος Κάλος, ο Αρχίατρος Κωνσταντίνος Πουλημένος.

Το σχέδιο της επιστράτευσης, σχέδιο αμύνης,  είχε άμεση συνάρτηση με την κατανομή της στρατιωτικής δύναμης σε τρία τάγματα.

Το χωριό Αλεπού ήταν η έδρα του πρώτου Τάγματος. Ο Κωνσταντίνος Μεταλληνός είχε τη βασική φροντίδα αμυντικής κάλυψης στα νότια της Κέρκυρας. Από τα Γουβιά μέχρι και την Κασσιώπη ενεργούσε το δεύτερο Τάγμα με το Διοικητή Ταγματάρχη Σταύρο Κατσαρό. Στο τρίτο Τάγμα όλος ο ορεινός όγκος του Παντελεήμονα, που αποτελούσε το βόρειο συγκρότημα της Κέρκυρας, απλωνόταν γεωγραφικά σε μεγάλη έκταση. Υπήρχε και το Τάγμα Εφεδρείας, το επονομαζόμενο Τέταρτο Τάγμα. Σε συνεχή αναπροσαρμογή του σχεδίου προχωρούσε ο Συνταγματάρχης Βασίλειος Πετρόπουλος.

Σε κάθε περίπτωση η πόλη καλούταν να περάσει σε σχέδιο βελτίωσης, καθώς ήταν μέχρι και τότε εγκαταλειμμένη. Το γενικό προσκλητήριο της 28^ης Οκτωβρίου έπρεπε άμεσα να οδηγήσει και σε ενέργειες αεράμυνας. Τα καταφύγια είχαν να ενισχύσουν την προσπάθεια προφύλαξης του άμαχου πληθυσμού απέναντι στους επικείμενους βομβαρδισμούς.

Ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού Πολέμου 1940-1941 η Κέρκυρα είχε σημαντικό ρόλο να επιτελέσει, όσο κι αν δεν είχε άμεση εμπλοκή με τον ίδιο τον πόλεμο. Βασικό στοιχείο που ενίσχυε την ψυχική δύναμη και την αποφασιστικότητα των Κερκυραίων ήταν οι μνήμες από τα απροκάλυπτα γεγονότα του 1923. Δεν ήταν τυχαίο το μεγάλο συλλαλητήριο που απροσχεδίαστα δημιουργήθηκε και εκδηλώθηκε στις 31 Οκτωβρίου 1940, με τελικό σημείο τη Νομαρχία, όπου τα συνθήματα και τα λόγια που ακούγονταν καλούσαν σε γενικό προσκλητήριο κατά του φασισμού και της υποδούλωσης. Δεν ήταν αδικαιολόγητα και τα αναληθή νέα που σκόπιμα διαχέονταν στις 31 Οκτωβρίου 1940, όπως το ότι η Κορυτσά είχε καταληφθεί, καθώς με αυτόν τον τρόπο όλοι μπορούσαν να μετατρέψουν το φόβο και την πρώτη αμηχανία σε ψυχική υπερδιέγερση ανάτασης.

Ωστόσο, ο βομβαρδισμός της 1^ης Νοεμβρίου 1940, ο πρώτος στη σειρά των αμέτρητων που ακολούθησαν, για τον οποίο δεν είχε λειτουργήσει συναγερμός για τον άμαχο πληθυσμό, αφήνοντας τους περισσότερους να θαυμάζουν την εμφάνιση των αεροπλάνων που τα θεωρούσαν ελληνικά, προκάλεσε τον αιφνιδιασμό όλων. Σημαντικό, ωστόσο, στοιχείο αποτέλεσε η άμεση συνδρομή του Ερυθρού Σταυρού. Οι εθελόντριες αδελφές έμπαιναν άμεσα στη διαδικασία αλτρουιστικής προσφοράς για την εξυπηρέτηση του καθενός που τις είχε ανάγκη. Οι πρώτοι νεκροί της 1^ης Νοεμβρίου και του επόμενου βομβαρδισμού στις 2 Νοεμβρίου 1940 ήταν ήδη πολλοί, γύρω στα 2οο θύματα, τα περισσότερα, μάλιστα, προέρχονταν από την Εβραϊκή. Η σελίδα των βομβαρδισμών είχε πλέον αρχίσει να εμφανίζεται.   

Ακολουθήστε το kerkyrasimera.gr για να μαθαίνετε πρώτοι τα νέα από την Κέρκυρα.

Ακολουθήστε μας στο Instagram

Ακολουθήστε μας στο twitter

Ακολουθήστε μας στο Facebook