Κέρκυρα – Το έθιμο: Οι τηγανίτες τ’ Αγιού Σπυρίδωνος

Ένα λεπτό ευωδιαστό άρωμα φρέσκων λουκουμάδων τυλίγει αυτές τις ημέρες των παραμονών τ’ Αγιού, που λέμε εδώ στην Κέρκυρα, κάθε σοκάκι. Οι μνήμες μένουν βαθιά χαραγμένες από γενιά σε γενιά.

«Οι τηγανίτες τ’ Αγιού» βρίσκονται σε κάθε καντούνι, σε κάθε πλατεία, σε κάθε χωριό. Ένα έθιμο που χάνει τις ρίζες του βαθιά στα ενετικά χρόνια της κατοχής του νησιού, με βενετσιάνικη συνταγή που υιοθετήθηκε και συνεχίζεται έως σήμερα κρύβοντας τα δικά της μυστικά. 
Η παράδοση θέλει το έθιμο να ξεκινά την παραμονή της γιορτής του Αγίου Σπυρίδωνα και να κορυφώνεται ανήμερα (12 Δεκεμβρίου) . 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ: Πως οι τηγανίτες τ’ Αγίου εντάχθηκαν στο Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς

Ξεκίνησε, όπως αναφέρουν οι Κερκυραίες, από την ανάγκη να μπορέσει ο πιστός λαός να αντέξει την αγρυπνία, το «βεγγιόλι», πλάι στον Άγιο Σπυρίδωνα, που το ιερό του σκήνωμα ήταν και παραμένει ανοιχτό για προσκύνημα.

Οι τηγανίτες, όπως τις λέμε στο νησί μας, σε κάθε σπίτι Κερκυραίου έχουν την τιμητική τους. 

Οι πολιτιστικοί σύλλογοι του νησιού πιάνουν από νωρίς δουλειά, φτιάχνουν τηγανίτες (κατά κόσμο λουκουμάδες) και τους μοιράζουν δωρεάν σε κάθε κάτοικο, σε κάθε περαστικό, «είναι η τιμή για τον Άγιο», λένε.

Οι πλανόδιοι πωλητές με τα περίτεχνα καροτσάκια τους στήνονται σε κάθε δρόμο, σε κάθε καντούνι και με τις συνταγές τους, που δεν τις αποκαλύπτουν σε κανέναν, επιδίδονται σε έναν κρυφό διαγωνισμό, αυτόν της καλύτερης τηγανίτας, που θα κερδίσει τους περισσότερους πελάτες. «Είναι έθιμο που το έμαθα από τον παππού μου, αυτός από τον δικό του και πάει… λέγοντας» λέει ο νεαρός Σπύρος που έστησε το καροτσάκι του σε μια γωνιά του δρόμου και κερδίζει τις εντυπώσεις. 
«Η τηγανίτα της Κέρκυρας δεν είναι μόνο αλεύρι και νερό, είναι μία παράδοση χρόνων, με πολλά μυστικά, που τον κάνουν ιδιαίτερο και λαχταριστό κάθε χρόνο, γιατί είναι ευλογημένος από τον Άγιο Σπυρίδωνα» προσθέτει ο Σπύρος.

Ταξίδι στις γεύσεις : Οι “λουκουμάδες” στο πέρασμα των χρόνων

Οι λουκουμάδες είναι ένα γλύκισμα του οποίου η ονομασία προέρχεται από την τούρκικη λέξη “lokma” και οι ρίζες του χάνονται στα βάθη των αιώνων και γενικώς του χρόνου και πιθανόν το πρώτο τέτοιου είδους γλυκό να το έφτιαξαν οι Ρωμαίοι, και να του έδωσαν το όνομα “scribita”.

Πώς έφθασε όμως ο “λουκουμάς” στην Κέρκυρα αφού το νησί δεν βρέθηκε ποτέ υπό την κυριαρχία της Οθωμανικής αυτοκρατορίας;

Η απάντηση είναι απλή. Οι λουκουμάδες στην Κέρκυρα προέρχονται από ένα Βενετσιάνικο γλύκισμα που οι παλιοί Κερκυραίοι ονόμαζαν “τηγανίτες”!

Οι Συνταγές:

1) Βάζουν αλεύρι(2 λίτρες περίπου),νερό, προζύμι ή μαγιά κα αλάτι, τους ζυμώνουν και τους αφήνουν να φουσκώσουν. Μετά βάζουν λάδι στο τηγάνι, τους κάνουν μπάλες και τους ρίχνουν στο λάδι που βράζει στο τηγάνι.Πολλές φορές προσθέτουν κσι σταφίδα μέσα στη ζύμη. Τους σερβίρουν πασπαλισμένους με ζάχαρη και δεν τους πειράζει καθόλου να τους φάνε κρύους την άλλη μέρα. Απο το βιβλίο “Εμισκοβόλουνε” της Ελένης Αρμένη.

2)Από το βιβλίο “ΚΕΡΚΥΡΑ/Μια ματιά στο χρόνο/1204-1864” της Νινέτας Λάσκαρι, δεν απαιτεί παρά 1 ουγγιά(27γρ.) μαγιά, 1 καρτούτσο(2 ποτήρια) νερό, 4 κουταλιές ράζες(κοφτές) ζάχαρη, 4 κουταλιές ράζες βούτυρο,κοπανισμένη ζάχαρη με κανέλλα σε καλτσέτα(αυτοσχέδιο λεπτό φίλτρο) ή αραιωμένο με νερό μέλι και το ανάλογο λάδι για το τηγάνισμα. Απο τη σελίδα  : Στάζει Μέλι

Λίγα λόγια για το βίο του Αγίου Σπυρίδωνα Κέρκυρας.
Γεννήθηκε περί το 270 μ.χ στο τώρα κατεχόμενο χωριό Άσσια (Άσκια) της Κύπρου. Στα νεανικά του χρόνια ζούσε ως απλός αλλά ενάρετος βοσκός. Παντρεύτηκε και απόκτησε μια κόρη, την Ειρήνη. Μετά τη χηρεία του ασπάσθηκε το μοναχικό βίο. Έγινε  Επίσκοπος της Τριμυθούντας και υπήρξε πολέμιος του Αρειανισμού. Έλαβε μέρος στην Α’ Οικουμενική Σύνοδο το 325. Πέθανε το 12 Δεκεμβρίου 348, σε ηλικία 78 ετών.

Πώς έφτασε στην Κέρκυρα
Το λείψανο τοποθετήθηκε σε μαρμάρινη λάρνακα δίπλα στην είσοδο του Ναού της Τριμυθούντος της Κύπρου και παρέμεινε τριακόσια χρόνια μετά τον θάνατό του.
Τα 648 μ.χ. η Κύπρος αντιμετώπιζε μεγάλες επιδρομές από τους Σαρακηνούς και το λείψανο μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό. Τοποθετήθηκε σε ναό μαζί με το λείψανο της Αυγούστας Θεοδώρας. Ο ιερέας Γρηγόριος Πολύευκτος λίγες μέρες πριν την πτώση πήρε τα δύο λείψανα και τα μετέφερε μέσω Σερβίας, Θράκης και Μακεδονίας στη Παραμυθιά της Ηπείρου. Το 1456 έφτασε στην Κέρκυρα .Τα Επτάνησα εκείνη την εποχή βρίσκονταν κάτω από την εξουσία των Ενετών. Ο ιερέας Γρηγόριος Πολύευκτος βρήκε ένα συμπολίτη του πρόσφυγα τον ιερέα Γεώργιο Καλοχαιρέτη και του κληροδότησε το λείψανο. Μετά τον θάνατο του ο Γεώργιος Καλοχαιρέτης άφησε κληρονομιά το λείψανο, στους απογόνους του.

Με πληροφορίες από: Βικιπαίδεια, ΑΠΕ-ΜΠΕ, “στάζει μέλι”

Ακολουθήστε το kerkyrasimera.gr για να μαθαίνετε πρώτοι τα νέα από την Κέρκυρα.

Ακολουθήστε μας στο Instagram

Ακολουθήστε μας στο twitter

Ακολουθήστε μας στο Facebook