Ο Αθανάσιος Διάκος των Παξών

Διαβάζοντας ένα βιβλίο μπορεί παράλληλα να αναπτύσσεται όχι μόνο η κριτική σκέψη αλλά και να ανανεώνεται η ηθικοπαιδευτική εκείνη δυναμική που επιτρέπει τη διατήρηση, σε καθημερινή πορεία, των υψηλών αξιών, των ιδανικών. Η παράθεση στοιχείων που εμπεριέχονται στο βιβλίο του Ορλάνδου, Ναυτικά ήτοι των κατά τον περί τον υπέρ ανεξαρτησίας της Ελλάδος αγώνα πεπραγμένων, με χρονολογία έκδοσης 1869, μπορεί να αποτυπώσει, πέρα από την ιστορική αφήγηση,  τη φωτοδότρα πνοή ηρώων που περνούν από το έρεβος της τυραννίας στην αδάμαστη ακτίνα ανάτασης ψυχής για το κοινό καλό και την αποδέσμευση από κάθε επιβαλλόμενο δεινό.

Η περίπτωση του Παξινού Γιώργου Ανεμογιάννη, κορυφαίου αγωνιστή της Ελληνικής Επανάστασης, αποτελεί περίπτωση ήρωα που προτίμησε να συνεισφέρει στον κοινό Αγώνα, αν και το νησί του δεν αποτελούσε μέρος κατακτημένο από τους Οθωμανούς. Η συνεισφορά του στην απόπειρα πυρπόλησης του οθωμανικού στόλου που βρίσκεται στο φρούριο της Ναυπάκτου, γεγονός που συμβαίνει στις 10 Ιουνίου 1821, αποτελεί αποτέλεσμα της προσωπικής του απόφασης να συνεχίσει το έργο των πυρπολήσεων όπως το είχε πρωτοξεκινήσει ως πηδαλιούχος στο πλοίο της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας, κοινώς Πούπλη, με τον  πλοίαρχο Νικόλαο Ορλόφ.

Κατά το Φιλήμονα, σαν ένα Κυνέγειρος, σαν ο ήρωας αδελφός του Αισχύλου, που πάλεψε «με χέρια και με δόντια» στη μάχη του Μαραθώνα κατά των Περσών, έτσι και ο Γεώργιος Ανεμογιάννης, ο Γεώργιος Παξινός, έδωσε κάθε σωματική του δυναμική στην καταστροφή    

του εχθρικού στόλου. Ακόμη και όταν ήταν φανερό ότι δεν υπήρχε καμία ελπίδα σωτηρίας, δε δίστασε να συνεχίζει να παλεύει. Έτσι, συνοδευόμενος από το φίλο του επονομαζόμενο Μυριαλή, δίπλα στους ναύτες που κουβαλούσαν το πυρ στη συρόμενη λέμβο, προκειμένου να εκτοξευθεί προς τον αντίπαλο στόλο, γίνεται αντιληπτός και δέχεται πυροβολισμούς μέσα από το φρούριο. Ήδη, όμως, η φωτιά είχε ανάψει και για αυτό ο Μυριαλής ζητούσε στον Ανεμογιάννη να πέσει αμέσως στη θάλασσας και να κολυμπήσει γρήγορα, για να ξεφύγει. Εκείνος, χωρίς καν να σκεφτεί τη λύτρωσή του, επιδίωκε να προσκολλήσει τη λέμβο στον εχθρικό στόλο. Συνεχίζοντας να οδηγεί το πυρπολικό, αν και το κατάστρωμα είχε τυλιχτεί στις φλόγες, το πηδάλιο έμεινε σφιχτά δεμένο στα χέρια του, με τα παραξάρτια και το παλάγκο, μέχρι και την ύστατη στιγμή, μέσα σε λαίλαπα φωτιάς. Τελευταία εικόνα, το κεφάλι του Ανεμογιάννη εμφανίζεται αμυδρά πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, σαν να επιδιώκει ο ίδιος με την  εναπομείνασα ψυχή του, να ολοκληρώσει το ιερό του καθήκον.

Η επόμενη διάσταση, στο χώρο του μαρτυρίου, καθώς οι Οθωμανοί τον συλλαμβάνουν. Όσο κι αν άμεσα ένα χρηματικό αντάλλαγμα ήταν έτοιμο να αποδοθεί από τους αγαπημένους του φίλους, τους Έλληνες πλοιάρχους, με τους οποίους γινόταν από κοινού ο κάθε αγώνας,  η κατάληξη για τον ίδιο ήταν, μετά τη σύλληψή του, ο ανασκολοπισμός του, το ψήσιμό του, το κρέμασμά του. Μέσα από το μαρτυρικό του τέλος, που ήταν μια συνεχής άνοδος για τον υπέρτατο Αγώνα, τα ίδια τα λόγια του Παξινού Ανεμογιάννη: «Ελευθεριά, ελευθεριά, ζητάτε μωρ’ αδέλφια, κι εγώ δια την πίστιν μας θε να πεθάνω πρώτος. Μα τη χρυσή πατρίδας μας. Αν μου καή ο ο φλόκος».

Ίσως, η αναφορά στην εφημερίδα «LeMessaged’ Athenes”, όπως παρατίθεται στις 25 Μαρτίου 1926, με τη δήλωση ότι ο Ανεμογιάννης ήταν από εκείνους που δώρισαν την ελευθερία για το σήμερα, να αποτελεί, επιγραμματικά, την πεμπτουσία της προσφοράς του, την αντανάκλαση της ολότητάς του.

*δημοσιεύθηκε στο φύλλο 11ης-11-2022 της ΚΣ  στη στήλη “Απο τα Παλιά στο Σήμερα”

Ακολουθήστε το kerkyrasimera.gr για να μαθαίνετε πρώτοι τα νέα από την Κέρκυρα.

Ακολουθήστε μας στο Instagram

Ακολουθήστε μας στο twitter

Ακολουθήστε μας στο Facebook