«Τα έθνη δεν έχουν σταθερούς φίλους ή εχθρούς, έχουν σταθερά συμφέροντα» 

Βουσολίνου Ανυφαντή Ελένη*

Αν και το Ιόνιο Κράτος, το οποίο προέκυψε από τη συνθήκη των Παρισίων του 1815, αν και η προστασία της Μεγάλης Βρετανίας, τυπικά, καθόριζε την περίοδο αμέσως μετά την περίοδο των Γάλλων Αυτοκρατόρων, ουσιαστικά τελούσε υπό την κυριαρχία της. Από τη δημιουργία του ανελεύθερου Συντάγματος του 1817, του πρώτου Άγγλου Αρμοστή στα νησιά του Ιονίου, Θωμά Μαίτλαντ, ο οποίος είχε κατακριθεί από τους Επτανήσιους και για την πώληση της Πάργας στον Αλή Πασά, το 1819, μέχρι τη Συνεδρίαση του 13^ου Ιόνιου Κοινοβουλίου, 23 Σεπτεμβρίου/ 5 Οκτωβρίου 1863, με τον Πρόεδρο Στέφανο Παδοβά, με το ψήφισμα της Ενώσεως με την Ελλάδα, από τη μια οι πολιτικές ζυμώσεις στον ιόνιο χώρο, από την άλλη ο αντίκτυπος της βρετανικής πολιτικής ως προς την προσήλωσή της στο δόγμα της ακεραιότητας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από την περίοδο του Κριμαϊκού Πολέμου (1853-1856) έπαιζαν καθοριστικό ρόλο.  

Παράλληλα, σε κάθε περίπτωση τα αγγλικά συμφέροντα είχαν μια σταθερή συντεταγμένη, τον έλεγχο των ρωσικών σχεδιασμών στον ευρύτερο χώρο της Βαλκανικής, της Χερσόνησου του Αίμου και την πολεμική απέναντι στο μεγαλοϊδεατισμό που εκφραζόταν από την πολιτική του Όθωνα.

Η Ένωση της Επτανήσου με τον εθνικό κορμό δεν μπορούσε να πραγματωθεί κάτω από την οθωνική βασιλεία, όπως είχε δηλώσει και ο Λόρδος Πάλμερστον, Πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας, στο Χαρίλαο Τρικούπη, στις αρχές του 1862.

Μία από τις πράξεις πολιτικής μεταστροφής της Αγγλίας υπήρξε η συγκατάθεσή  της να ενισχυθεί η ελληνική μοναρχία, οπότε και η επιλογή βασιλιά της Ελλάδα θα είχε άμεση συσχέτιση με την υπεράσπιση των αγγλικών συμφερόντων. Δεν είναι τυχαία η θέση του Πάλμερστον, ότι τα έθνη δεν έχουν σταθερούς φίλους ή εχθρούς, έχουν μόνο σταθερά συμφέροντα. 

Πέρα, όμως, από την επιδίωξη προστασίας των συμφερόντων και την υλοποίηση όλων των μέσων επίτευξης της επεκτατικής πολιτικής ο επτανήσιος λαός έπαιξε σημαίνοντα ρόλο και καθοριστικό παράγοντα για την παραχώρηση των Ιόνιων Νησιών εκ μέρους της Αγγλίας στην Ελλάδα. Τα αντικαθεστωτικά ιδεώδη των νησιωτών του Ιονίου απέναντι στην ανελεύθερη βρετανική πολιτική εμφανίζονταν  δυναμικά μέσα από τη μετακένωση επαναστατισμού που προέκυπτε από την επίδραση της Επανάστασης της 3^ης Σεπτεμβρίου 1843 και τον επαναστατικό αναβρασμό στον ευρωπαϊκό χώρο του 1848. Η δημοκρατία γινόταν η βασική ιδέα για αλλαγή πολιτικής πλεύσης με κυρίαρχο στοιχείο τη δυνατότητα ψήφου, στους άνδρες, ο φιλελευθερισμός γινόταν συνώνυμο με την ίδια τη συναίνεση και  τον περιορισμό της δύναμης του ισχυρού, ο εθνικισμός ήταν η αναζήτηση και πραγμάτωση διαμόρφωσης κοινής ιστορίας, όπως των όρων επίτευξης κοινής κουλτούρας, κοινής πολιτιστικής και πολιτισμικής ζωής.  

Ο Αρμοστής Σήτον απέδωσε φιλελεύθερα μέτρα, απότοκος των οποίων ήταν η εμφάνιση των πρώτων πολιτικών εφημερίδων, οπότε η διαμόρφωση των κομμάτων αφορούσαν την πολιτική απέναντι στη βρετανική δύναμη, υπήρξαν οι Μεταρρυθμιστές, ως μετριοπαθείς προοδευτικοί, οι Ριζοσπαστικοί, με το δόγμα της ριζικής αλλαγής των δομών, και οι Προστασιανοί, οι οπαδοί που απέβλεπαν στη διατήρηση της βρετανικής προστασίας. Μέσα σε αυτό το πλέγμα ο λαός του Ιόνιου Κράτους πάλευε για την ανατροπή του. Γεγονότα κορυφαία, όπως οι εξεγέρσεις στην Κεφαλονιά, με την Επανάσταση του Σταυρού και τη Στάση της Σκάλας, εναντίον του κοινωνικού και πολιτικού κατεστημένου, συνέβαλαν στη συνεχή ενίσχυση του φιλελεύθερου εθνικού ιδεώδους στα νησιά.  

Στις 21 Μαΐου/ 2 Ιουνίου 1864 τα Ιόνια Νησιά «παραδίδονταν» από τον Αρμοστή Ερρίκο Στορκς στο Θρασύβουλο Ζαΐμη, έκτακτο απεσταλμένο της Ελλάδας, μετά από 54 χρόνια, 8 μήνες, 1 ημέρα. Ιδιαίτερες σελίδες της Ένωσης, η εξέλιξη περί των οχυρωματικών, όπως στην Κέρκυρα και το Βίδο, η ιδιοκτησία γης, η βουλευτική δράση των Επτανησίων στο Ελληνικό Κράτος, η επτανησιακή εξέλιξη σε όλους τους τομείς, η αποβιομηχάνιση, το τέλος Ιονίου Ακαδημίας.             

*δημοσιεύθηκε στο φύλλο 2οης-5-2022 της ΚΣ στη στήλη απο τα “Παλιά στο Σήμερα”

Ακολουθήστε το kerkyrasimera.gr για να μαθαίνετε πρώτοι τα νέα από την Κέρκυρα.

Ακολουθήστε μας στο Instagram

Ακολουθήστε μας στο twitter

Ακολουθήστε μας στο Facebook