Της Παναγιάς της Πολυσπορίτισσας

Σημαντική γιορτή τα Εισόδια της Θεοτόκου στις 21 Νοεμβρίου που λέγεται και «ημέρα της Παναγίας της Αρχισπορίτισσας» ή «Παναγίας της Μεσοσπορίτισσας» ή και της «Ξεσπορίτισσας”» ταυτιζόμενη με τις γεωργικές εργασίες, ή ακόμα και «Πολυσπορίτισσας» επειδή την ημέρα αυτή συνηθίζεται να βράζουν πολυσπόρια, τη λεγόμενη «μαεργιά». Τα πολυσπόρια είναι παραδοσιακό φαγητό που το έφτιαχναν την παραμονή ή το πρωί της 21ης Νοεμβρίου (Εισόδια της Θεοτόκου), για να ευλογηθεί η σπορά που έχει ήδη γίνει, ώστε να είναι καρπερή. Σε κάποια μέρη πήγαιναν και στην εκκλησία ένα πιάτο από το φαγητό, επίσης για ευλογία…. Ο Σύλλογος Ευρυτάνων Αχαΐας ιδρύθηκε στην Πάτρα το 1986 και μετρά ήδη 31 έτη επιτυχούς πορείας, με ποικίλες εκδηλώσεις καθ’ έτος. Μια από τις πιο επιτυχημένες ετήσιες συναντήσεις των μελών του Συλλόγου που διαμένουν και βιοπορίζονται στην Αχαΐα συνιστούν τα «Πολυσπόρια», τα οποία συνιστούν την αναβίωση του παραδοσιακού εθίμου, της παρασκευής του ομώνυμου εδέσματος που αφιερώνεται στη Θεοτόκο, εν όψει των Εισοδίων (21 Νοεμβρίου).

Στη λαϊκή μνήμη όμως τα «εισόδια» συνδέονται με την «εσοδεία», την αρχή του χειμώνα, αλλά και την εποχή που η καλοκαιρινή σοδειά έχει καταναλωθεί κατά το ήμισυ, αλλά και που όλοι οι καρποί έχουν συγκεντρωθεί στον οίκο, για τον υπόλοιπο χειμώνα. Έτσι, η ημέρα λογίζεται ως ιδανική να προσφερθούν στην Παναγία τα «Πολυσπόρια» για την (ήδη) καλοσοδειά και τη (μελλοντική) γονιμότητα της γης.

Το έθιμο της Παναγιάς της Πολυσπορίτισσας όπως το καταγράφει ο Φίλιππος Βρετάκος (“Οι δώδεκα μήνες του έτους και αι κυριώτεραι εορταί των”): «Ονομάζουν όμως αυτήν και Πολυσπορίτισσα (Ευρυτανία, Δυτ.Μακεδονία, κ.α.), επειδή την ημέραν αυτήν, κατά το έθιμον, έβραζαν εντός χύτρας “πολυσπόρια”, ήτοι διαφόρους δημητριακούς καρπούς και όσπρια, ως σιτάρι, αραβόσιτον (καλαμπόκι), λαθούρια, ρεβίθια, φασόλια, κουκκιά κ.τ.λ., τα οποία εμοίραζαν εις τον κόσμον “για τα χρόνια πολλά”, δια να εξασφαλίσουν δηλαδή κατά το ερχόμενο έτος την αφθονίαν των καρπών. […] μοιράζουν δηλαδή “απαρχές” και θυμίζουν τα αρχαία “Πυανέψια” του ίδιου περίπου μήνα».

Επίσης ο Δημ. Λουκόπουλος (“Γεωργικά της Ρούμελης”, Αθήναι 1938, σ.171) αναφέρει: «Την 21ην Νοεμβρίου, οι γεωργοί γιορτάζουν την πολυσπορίτισσα ή Μεσοσπορίτισσα. Πολυσπορίτισσα λένε, γιατί σε πολλά χωριά παίρνουν πολυσπόρια (σιτάρι, καλαμπόκι, κουκκιά, κ.λ.π.) και πάνε στην πηγή, τα ρίχνουν μέσα και λένε: όπως τρέχει το νερό, να τρέχη το βιό. Παίρνουν νερό και γυρίζουν. Επίσης τη μέρα αυτή αντίς άλλο φαγητόι βράζουν τα πολυσπόρια, τρώνε και μοιράζουν και σε δικούς τους για χρόνια πολλά. Μεσοσπορίτισσα, όπως λένε, το είπαν με το να μεσιάζη τότε η πρώιμη σπορά τους. Κι αυτή τη μέρα βασιλεύει η πούλια, αν τύχη ξαστεριά. Κι όπως θα κάμη αυτήν τη μέρα, θα κάμη και τις σαράντα κατοπινές μέρες».

Ακολουθήστε το kerkyrasimera.gr για να μαθαίνετε πρώτοι τα νέα από την Κέρκυρα.

Ακολουθήστε μας στο Instagram

Ακολουθήστε μας στο twitter

Ακολουθήστε μας στο Facebook