«Η έννοια της σύνθεσης και της σκαπάνης κατεδαφίσεως»

Βουσολίνου Ανυφαντή Ελένη*

Η έννοια της σύνθεσης αποτελεί κορυφαία συνιστώσα για την αποτύπωση, διαμόρφωση και ανάδειξη όχι μόνο του Πολιτισμού και της Ιστορίας, αλλά είναι η πεμπτουσία της ίδιας της ζωής.

Απλό παράδειγμα, σε επίπεδο ανθρώπινης ζωής, η διατήρηση της καλής φυσικής κατάστασης του ατόμου, κάθε εποχής, για να θυμόμαστε ότι και η ανθρώπινη φύση διατηρεί και εμπεριέχει, και εκείνη, ως άλλη μια περίπτωση επί του ζητήματος της ολότητας, τη σημασία της αξίας της λειτουργικής σύνθεσης, καθότι όσο κι αν η λειτουργία της καρδιάς είναι, για απλό παράδειγμα, σε φυσιολογική κατάσταση, αν όλος ο οργανισμός δε βρίσκεται σε ανάλογη περίσταση, τα προβλήματα υπάρχουν. Δυστυχώς, όμως, γεγονότα, δυστυχώς, και στον τόπο μας, με εκρήξεις επιθετικότητας και βίας, αποτυπώνουν την καταστρατήγηση ορίων συνοχής και συνέχειας απέναντι στην αξία της αξιοπρέπειας και του αλληλοσεβασμού.

Επί του ζητήματος, ωστόσο,  της λειτουργίας της πόλης,  όπως διαχέεται μέσα από αυτήν η συνέχεια της δικής της «υπόστασης», κανένα στοιχείο της δεν είναι ξεκομμένο και ανεξάρτητο από όλα τα συστατικά εκείνα που τη συνδιαμόρφωσαν ανά τους αιώνες. Η αναδρομή στο παρελθόν δεν έχει ποτέ περιττή σημασία, για οποιοδήποτε τομέα, για παράδειγμα η χαρακτηριστική ιδιότητα περί της φιλοξενίας του νησιού μας σε πόσα τουριστικά φυλλάδια δεν έχουν την αρχή της στοιχειοθέτησης στα χρόνια που τα ομηρικά έπη αναφέρονται στη θαλπωρή που έλαβε ο Οδυσσέας στο νησί των Φαιάκων.

Περαιτέρω, για την ίδια τη σημασία του επτανησιακού χώρου η σύνθεση όλως των στοιχείων που συνδιαμορφώνουν τη δυναμική του επτανησιακού, για παράδειγμα, πολιτισμού, διατρέχοντας όχι μόνο σε μια ιστορική περίοδο, αλλά αποτυπώνοντας τα συνεκτικά δεδομένα στη διαχρονία, όπως στη χρήση της γλώσσας, με τη διατήρηση διαλέκτου, αλλά και την αποτύπωση πολιτισμικών και κοινωνικών εκφάνσεων, είναι δυνατόν να κατανοηθεί η ύπαρξη ενός συνεκτικού ιστού  που διατηρεί κοινά δεδομένα.

Μία περίπτωση ξεχωριστή για την Κέρκυρα, και για όλο τον επτανησιακό χώρο, είναι η λειτουργία του Θεάτρου. Μένοντας στην περίπτωση ειδικά του Δημοτικού Θεάτρου, που δικαίως αποτελούσε για τους Κερκυραίους, και όχι μόνο, την πολιτιστική Ακρόπολη του νησιού, έχει τη θλιβερή στιγμή του στην απόφαση της κατεδαφίσεώς του, όταν, επί Δημαρχίας Σταματίου Δεσύλλα (1951-1954) προτάθηκε να του επιβληθεί η σκαπάνη κατεδαφίσεως. Αυτό σε μια εποχή κατά την οποία σε  άλλες χώρες, όπως στη Γερμανία είχε άμεσα αποφασιστεί η διατήρηση των ερειπίων του 2^ου Παγκοσμίου Πολέμου με σκοπό την πλήρη αποκατάστασή τους.

Το γεγονός ότι η Κέρκυρα, λοιπόν, πάμπολλες φορές βρέθηκε στη λαίλαπα των «εμπρηστικών φύλλων που άναβαν τις δυνατές φωτιές», κατά το Γιάννη Μανούσακα, λαμπαδιάζοντας και καταστρέφοντας, μεταξύ πολλών, και τον οικοδομικό ιστό της πόλης με πολύτιμα στοιχεία και της πολιτιστικής δυναμικής του κερκυραϊκού και επτανησιακού χαρακτήρα, διαμόρφωνε και την ιερή υποχρέωση, παράλληλα, να σταθεί απέναντι στη διάσωση αυτών.

Ευτυχώς που για την περίπτωση της Ιονίου Ακαδημίας, για παράδειγμα, ή της Ιονίου Βουλής δεν πάρθηκε παρόμοια απόφαση κατεδάφισης, όπως, δηλαδή, συνέβη με την περίπτωση του Δημοτικού Θεάτρου.

Η συζήτηση τότε περί του τεράστιου οικονομικού κέρδους που θα έφερνε η κατεδάφιση του Δημοτικού Θεάτρου, όταν γίνονταν οι σχετικές διαβουλεύσεις για το θέμα, και η πώληση, μαζί με την πρόσοψη επί της Γ. Θεοτόκη, έμεινε, τελικά, η κορυφαία συνιστώσα της καταστροφής της «Ακρόπολης του νησιού». Έτσι, στη θέση αυτού του ιστορικού κτιρίου η τελευταία κτιριακή απόδοση, ως και σήμερα, αποτελεί το σύμβολο του κακέκτυπου και της μη συνέχειας.  

*δημοσιεύθηκε στο φύλλο 5ης-4-2024 της εφημερίδας “Η Κέρκυρα Σήμερα” στη στήλη “Απο τα Παλιά στο Σήμερα”   

Ακολουθήστε το kerkyrasimera.gr για να μαθαίνετε πρώτοι τα νέα από την Κέρκυρα.

Ακολουθήστε μας στο Instagram

Ακολουθήστε μας στο twitter

Ακολουθήστε μας στο Facebook