Οι «δια περιφοράς» συνεδριάσεις των δημοτικών και των κοινοτικών συμβουλίων

ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΟΛΙΤΗΣ *

 Με αφορμή την επιδημία του κορωνοϊού, εισήχθησαν στην καθημερινότητά μας πολλά νέα ήθη και πρακτικές. Στο παρόν σημείωμα θα επικεντρωθώ σε μία νέα πρακτική, που αφορά στη δημοκρατική λειτουργία των συλλογικών οργάνων, και δη αυτών της αυτοδιοίκησης.

Λόγω της επιδημίας είναι πρακτικά πολύ δύσκολη, αν όχι αδύνατη η σύγκληση των δημοτικών και των κοινοτικών συμβουλίων με τη φυσική παρουσία των μελών τους. Σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. 40 Εγκύκλιο (Α.Π.: 20930/31-03-2020) του Υπουργείου Εσωτερικών, ναι μεν ΔΕΝ απαγορεύονται οι δια ζώσης συνεδριάσεις, αλλά αυτές θα πρέπει να γίνονται κεκλεισμένων των θυρών, λαμβάνοντας υπόψη τα απαραίτητα μέτρα για την αποφυγή διάδοσης του κορωνοϊού COVID-19.

Η ίδια εγκύκλιος προβλέπει ως εναλλακτικές λύσεις είτε την «δια περιφοράς» συνεδρίαση των συλλογικών οργάνων είτε με «τηλεδιάσκεψη». Και οι δύο διαδικασίες είναι, επομένως, νόμιμες, αλλά και οι δύο, επειδή δεν είμαστε εξοικειωμένοι με τη χρήση τους, πρέπει να χρησιμοποιούνται από τους μετέχοντες με πολύ προσοχή, καθώς εμπερικλείουν τεχνικές διαδικασίες που αποκλίνουν από τις διαδικασίες που προβλέπονται στις δια ζώσης συνεδριάσεις.

Πριν όμως αναφερθώ και σχολιάσω την έννοια και πρακτική της «δια περιφοράς» συνεδρίασης, κρίνω ότι επιβάλλεται να αναφερθώ σε ένα πάρα πολύ σημαντικό ζήτημα, που άπτεται του πυρήνα της δημοκρατικής λειτουργίας των συλλογικών οργάνων της αυτοδιοίκησης: αυτό του δικαιώματος των μελών τους για έγκαιρη, σωστή και πλήρη ενημέρωση για τα θέματα της ημερήσιας διάταξης. Λόγω της επιδημίας, οι Υπηρεσίες, για ευνόητους λόγους δεν είναι εύκολα προσβάσιμες στους δημότες κι ως εκ τούτου τα περισσότερα μέλη των συλλογικών οργάνων αδυνατούν/δυσκολεύονται πολύ να έχουν πρόσβαση στους φακέλους για να ενημερωθούν. Σε μία περίοδο, όπου η Διοίκηση έχει κάνει άλματα στην ψηφιακή μετάβαση, δεν θα έπρεπε να είναι αδύνατη η ψηφιοποίηση του συνοδευτικού υλικού και η αποστολή του με ηλεκτρονικό μήνυμα. Αυτό μπορεί να γίνεται όχι μόνο για το υλικό που ο Πρόεδρος κρίνει σκόπιμο να σταλεί ψηφιοποιημένο, αλλά και για το πρόσθετο υλικό που μπορεί να ζητήσει οποιοδήποτε μέλος (πχ την αίτηση που έχει καταθέσει ο φορέας και τα νομιμοποιητικά έγγραφα που πρέπει να συνοδεύουν την αίτηση).

Η δια περιφοράς συνεδρίαση είναι σαφώς η πιο δύσκολη στην εφαρμογή της, τηρώντας τις παγιωμένες απόψεις περί δημοκρατικής λειτουργίας των συλλογικών οργάνων, καθώς είναι πάρα πολύ δύσκολο στον Πρόεδρο να οργανώσει τέτοιου είδους συνεδρίαση, δεδομένου ότι είναι πάρα πολύ δύσκολο να διαμορφώσει συνθήκες δημοκρατικού διαλόγου,υπό την πίεση των περιορισμών που θέτει η ανταλλαγή ηλεκτρονικών μηνυμάτων.

Καταρχάς, μια συνεδρίαση η οποία θα μπορούσε να ολοκληρωθεί, εφόσον γινόταν δια ζώσης, πχ σε μία ώρα, μπορεί να διαρκέσει πολλές ώρες, καθώς ο Πρόεδρος, που επιθυμεί να σεβαστεί και να τηρήσει τις δημοκρατικές διαδικασίες, θα πρέπει με ηλεκτρονικά μηνύματα να ξεκινήσει τη διαδικασία, να αναπτύξει κάθε θέμα της ημερήσιας διάταξης, να δώσει τον “λόγο” στα μέλη του συμβουλίου που επιθυμούν να τοποθετηθούν ή/και να θέσουν ερωτήσεις στον Πρόεδρο, στις οποίες θα οφείλει να απαντήσει. Τα πράγματα γίνονται πιο δύσκολα, εφόσον χρειαστεί/ζητηθεί να γίνει ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των μελών επί του εκάστοτε θέματος… Αυτός που έχει ευχέρεια να συντάσσει γρήγορα μήνυμα, βρίσκεται σε σαφώς ευνοϊκότερη θέση σε σχέση μ’ αυτόν που δεν έχει την ίδια ευχέρεια…Αλίμονο σ’ αυτόν που καθυστερήσει στη σύνταξη του κειμένου του και ο Πρόεδρος προχωρήσει στο επόμενο θέμα! Απλούστατα, η παρέμβασή του δεν θα ληφθεί υπόψη… Επομένως, δεν  προκύπτουν μόνο ζητήματα δημοκρατικής τάξης, αλλά και πολλά άλλα…

Η κατάσταση επιδεινώνεται, επίσης, επειδή οι μετέχοντες δεν έχουν οπτική επαφή με τους άλλους. Η δημοκρατία δεν εξαντλείται στην ανταλλαγή γραπτών μηνυμάτων ή τηλεφωνημάτων. Προϋποθέτει την φυσική παρουσία όσων μετέχουν στη διαδικασία. Όσοι έχουν παρακολουθήσει ή μετάσχει σε συνεδριάσεις δημοτικών ή κοινοτικών συμβουλίων, γνωρίζουν ότι η φυσική παρουσία, η ρητορική δεινότητα, η στάση του ομιλητή και τόσα άλλα παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση άποψης επί ενός ζητήματος και της τελικής απόφασης. Ας μην ξεχνάμε, επίσης, ότι η φυσική παρουσία παρέχει στους μετέχοντες την ευελιξία να διαμορφώνουν συνθήκες για συζήτηση και σύγκλιση των απόψεων και στη συνέχεια για λήψη πολύ πιο ώριμων αποφάσεων.

Οι συνεδριάσεις με τηλεδιάσκεψη (υπάρχουν, πλέον, πολλές εναλλακτικές και ανέξοδες τεχνικές λύσεις), αντιθέτως, επιτρέπουν την πραγματοποίηση συνεδριάσεων που προσομοιάζουν με τις δια ζώσης συνεδριάσεις. Όλοι βλέπουν όλους, όλοι ακούνε τον ομιλητή σε πραγματικό χρόνο, κι όλοι μπορούν με τη σειρά τους να τοποθετηθούν, επίσης, σε πραγματικό χρόνο. Αδυναμίες υπάρχουν, χωρίς αμφιβολία, αλλά τα συγκριτικά πλεονεκτήματα είναι τόσα πολλά ώστε προσωπικά να προτιμώ και να υπερασπίζομαι την λύση των συνεδριάσεων με τηλεδιάσκεψη.

Εννοείται, ότι αν είναι εφικτή η δια ζώσης συνεδρίαση, θα προτιμηθεί χωρίς ενδοιασμούς.

*Αναπλ. Καθηγητής Ιονίου Πανεπιστημίου

Ακολουθήστε το kerkyrasimera.gr για να μαθαίνετε πρώτοι τα νέα από την Κέρκυρα.

Ακολουθήστε μας στο Instagram

Ακολουθήστε μας στο twitter

Ακολουθήστε μας στο Facebook