«Να λαχταρίζει κάθε είδους μεγαλείου»

Βουσολίνου Ανυφαντή Ελένη*

Έννοιες όπως το ωραίο, το υψηλό, το μεγαλείο έχουν πολλαπλές αποδόσεις, χωρίς απόλυτα οριοθετημένες συνιστώσες.

Η πολυεπίπεδη αυτή προσέγγιση επηρεάζεται από τα συστατικά εκείνα που συμβάλλουν στη διαμόρφωση της προσωπικότητας και της ταυτότητας του ανθρώπου, σε ατομικό και κοινωνικό πλαίσιο. Όσο κι αν η εποχή της τεχνολογίας μοιάζει, αρκετές, τουλάχιστον, φορές, στείρα από αναζήτηση και εκδήλωση διανθίσματος ανθρωπιστικών αξιών, η λαχτάρα, ωστόσο, με την έννοια της συναισθηματικής φόρτισης μέσω πλησμονής για την ανάδυση μιας πραγμάτωσης, δεν αποτελεί εντελώς άγνωστη περίσταση. 

Το τι μπορεί να λαχταρίζει η ψυχή για κάθε είδους μεγαλείου ήταν θέμα που ξεχώριζε σε κάποιες εποχές, μεταξύ  αυτών και εκείνης της επαναστατικής και μετεπαναστατικής περιόδου. Άνθρωποι διαφορετικής κουλτούρας και νοοτροπίας συνέτρεχαν με την ίδια λαχτάρα, της εξέλιξης του ελλαδικού χώρου σε  κατάσταση ελευθερίας, καθημερινής ελεύθερης δημιουργικής ζωής, χωρίς τυραννική επιβολή. Μεταξύ εκείνων που η λαχτάρα για την πατρίδα ήταν η σταθερή δύναμη αντίστασης στην τότε καθεστηκυία κατάσταση ήταν ο Ζακυνθινός Διονύσιος Σολωμός, ο μεγάλος μας Εθνικός Ποιητής, ο στενότατος φίλος του Νικολάου Μάντζαρου, Η συνύπαρξη των δύο αυτών «ιπποτών της ελευθερίας», όπως έχουν χαρακτηριστεί, αποτέλεσε κομβικής σημασίας γεγονός για την ελληνική υπόθεση, εξ ου και η μελοποίηση του Εθνικού μας Ύμνου.

Όταν το 1823 ο Διονύσιος Σολωμός έγραφε τις 158 στροφές του «Ύμνου εις την Ελευθερία», ήδη η Ελληνική Επανάσταση έβαινε προς κατάσταση εμφυλίου πολέμου, όταν η μεγάλη δίψα του ποιητή για την απεμπόληση από την ξενική χειραγώγηση ήταν εξίσου διαρκώς στη σκέψη του ως η άλλη οδυνηρή κατάσταση. Με λόγια απλά και γεμάτα πάθος επιχειρούσε να τονίσει ότι τη δυναμική της ελληνικής ψυχής με αξίες που δε θα πρόδιδαν, με τη συμβολή της αγνότητας της θρησκείας και του συνεχούς αγώνα αναζήτησης της ελευθερίας μέσα από τα ανάλογα πανανθρώπινα ιδανικά.

Το συνολική έργο του Διονυσίου Σολωμού αποτυπώνει, μέσα από τις πολλές ξεχωριστές συνιστώσες, το ότι έκλεινε μέσα στην ψυχή του την Ελλάδα, έτσι  ήταν δυνατόν να αισθάνεται να λαχταρίζει, (ρήμα που του ήταν καθημερινής του χρήσης), όπως ο ίδιος έλεγε, κάθε είδους μεγαλείο. Αυτό σε μια ιδιαίτερα αντίξοη εποχή, σε μια εποχή κατά την οποία η έννοια και η εξελικτική πορεία της Επανάστασης πέρασε από πολλές καταστάσεις και συγκυρίες και με πολλαπλές μορφές. Για παράδειγμα, υπήρξε ο φιλελληνισμός, μόνο που δεν εκδηλώθηκε μόνο ο γνήσιος, με τις αμέτρητες μορφές συμβολής του για την ελληνική υπόθεση, υπήρξε, επιπλέον, και ο κίβδηλος, όταν όσοι αυτοχαρακτηρίζονταν ως φιλέλληνες έρχονταν ή έπρατταν από μακριά με σκοπό τον ωφελιμισμό τους. Επίσης, οι αγωνιστές δεν ήταν όλοι μιας και μόνο ιδεολογίας και πρακτικής, δεν είναι τυχαίο το γεγονός της εμφύλιας διάστασης, γεγονός, βέβαια, τότε συχνό σε ευρύτερο γεωγραφικό πλαίσιο.

Η φωνή, λοιπόν, του Διονυσίου Σολωμού, γεμάτη γνήσια φλόγα για τον ένα και μοναδικό σκοπό, αυτόν της λαχτάρας για την ελληνική υπόσταση, δε θα μπορούσε, και δεν μπορεί,  παρά να οδηγεί μυσταγωγικά και τον καθένα που μπορούσε, και μπορεί, να δει, με τα δικά του μάτια, εκείνα της ελληνικής ψυχής. Με αυτή τη διάσταση η γλώσσα και η ψυχή, πιστά συνταιριασμένες για την αξία της Ελλάδας, ήταν, και είναι, μία σταθερή κινητήριος δύναμη της ποίησής του. Για την ημέρα της Ποίησης, λοιπόν, στις 21 Μαρτίου, δε θα μπορεί παρά να εμπεριέχεται στη σκέψη μας και το συστατικό της μνήμης απέναντι σε αυτήν την αξία που ο Διονύσιος Σολωμός διαμόρφωσε μέσα από την κορυφαία πατριδολατρία του.     

*δημοσιεύθηκε στο φύλλο 15ης-3-2ο24 της εφημερίδας “Η Κέρκυρα Σήμερα” στη στήλη “Απο τα παλιά στο σήμερα”

Ακολουθήστε το kerkyrasimera.gr για να μαθαίνετε πρώτοι τα νέα από την Κέρκυρα.

Ακολουθήστε μας στο Instagram

Ακολουθήστε μας στο twitter

Ακολουθήστε μας στο Facebook