Από την Κέρκυρα στη Μαρία Κάλλας

Βουσολίνου Ανυφαντή Ελένη*

Η δυναμική της Κέρκυρας αναφορικά με το δυνατό έμψυχο υλικό της, και αυτό σε κάθε τομέα, καθότι πέραν του πολιτισμού υπάρχουν και όλες οι άλλες συνιστώσες του κεφαλαίου συνολική διαμόρφωση καθημερινής βιοπάλης και κοινωνικότητας, είναι πάντα ένα μεγάλο θέμα παρακαταθήκης για το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα που ο καθένας ο οποίος διαλογίζεται για την αξία του νησιού μας πάντα συνυπολογίζει στις σκέψεις του. Δεν είναι λίγοι οι Κερκυραίοι που αφήνουν ανεξίτηλη την αξία τους σε πολλαπλούς τομείς.

Η περίπτωση του, κερκυραϊκής καταγωγής από την πλευρά του πατέρα του, Ρενάτο Μόρντο  αφήνει ανερυθρίαστα την ενθύμηση στην αξία της ίδρυσης της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, καθότι οι ενέργειές του ήταν ιδιαίτερα σημαντικές ως κορυφαίου σκηνοθέτη που επένδυσε στην καλλιέργεια της όπερας και της οπερέτας, σε μια εποχή όπου σε εθνικό και διεθνές επίπεδο οι συγκυρίες ήταν ιδιαίτερα αντίξοες. Έχοντας στην καρδιά του τη συμβολή της Κέρκυρας στον πολιτισμό, παράλληλα έχοντας μελετήσει την ιστορία της όπερας και του μουσικού θεάτρου της από την εποχή της βενετικής κυριαρχίας, επιθυμούσε μια δυναμική δημιουργική συμβολή του στο χώρο αυτό για το κοινό καλό και όχι μόνο για προσωπική του ψυχική ενδυνάμωση. Η Κέρκυρα παρέμενε βαθιά στη σκέψη του για το παρόν και το μέλλον στον παρονομαστή της συνολικής προσφοράς, πέρα από γεωγραφικά σύνορα.

   Ο ίδιος, σεφαρατίδης, νιώθοντας από νωρίς την αντισημική εχθρότητα της εποχής του ναζισμού,  μένοντας από το 1939 στην Ελλάδα, ξεπερνά τα προσωπικά αρνητικά του βιώματα, άμεσα  καταγίνεται με την προσφορά προς τον πολιτισμό. Είναι εκείνος που πίστεψε στην αξία της Μαρίας Καλογεροπούλου, της νεαρής τότε τραγουδίστριας, που αποτέλεσε τη μεγάλη υψίφωνο Μαρία Κάλλας. Οι τραυματικές του εμπειρίες από το στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Χαϊδάρι, αλλά και ευρύτερα, δεν τον απομόνωσαν από την έννοια της δημιουργικής ζωής, γεγονός που αποτυπώνεται και μέσα από το θεατρικό έργο «Χαϊδάρι», το οποίο δόθηκε στις 28-10-1944,στο θέατρο REX, λίγες ημέρες μετά την απελευθέρωση της 12^ης Οκτωβρίου 1944.

Οι μετέπειτα περιπλανήσεις του στην Τουρκία, την Αυστρία, το Ισραήλ δεν άφησαν ποτέ την αγάπη του για τη συνεχή εξέλιξη της ανθρωπότητας μέσα από ειρηνικά έργα. Ως Διευθυντής της όπερας στη Μάιντς του κρατιδίου Ρηνανίας-Παλατινάτου επιδίωκε να μετακενώνει την αγάπη του αυτή συνεχώς, οπότε για την τριετία 1952-1955 η παραγωγή των έργων είχαν ακριβώς αυτό το νόημα της παρότρυνσης για την εξωτερίκευση της αναγκαιότητας της συναδέλφωσης ως εγγύησης εναντίον κάθε πολεμικής διάστασης, βίας, φανατισμού. Το ιδιαίτερο στοιχείο του Μόρντο ήταν ακριβώς ότι μετουσίωσε τις κακουχίες και τον έκδηλο πανικό της φρίκης του πολέμου, όπως τον βίωσε στα παιδικά του χρόνια, σε ενεργητική απάντηση καθημερινότητας για το πανανθρώπινο αξίωμα της ειρήνης και της διαρκούς ανάπτυξης. Απέναντι στην καταστροφή έδινε σχέδια ανάπτυξης, απέναντι στην αποτελμάτωση είχε να προτείνει, να σχεδιάζει, να οργανώνει και να πραγματώνει έργα ανάπτυξης και προόδου.

Από τη Βιέννη του 1894, όπου γεννήθηκε μέχρι την κάθε περιοχή όπου παρέμενε, για μικρό ή μεγάλο διάστημα, πρατώντας πάντα την ελληνική και την αυστριακή, από την πλευρά της μητέρας του, παιδείας, και μην ξεχνώντας ποτέ την αξία της αγαπημένης του Σμύρνης, κατόρθωσε να συνταιριάξει τις πολλαπλές καταβολές του πάνω στο σταθερή βάση του πολιτισμού που συνενώνει τους ανθρώπους κάθε εθνικότητας, κάθε ιδιότητας, κάθε νοοτροπίας. Απέναντι, δε, σε στερεοτυπικές διαπιστώσεις και σε φληναφήματα που δεν εξυπηρετούσαν τον πολιτισμό ήξερε να απαντά με άμεση ενεργό δράση και σωστές επιλογές, όπως όταν επέμενε ότι η ανερχόμενη τότε Μαρία Καλογεροπούλου, συγκεκριμένα Μαρία Σοφία Άννα Καικιλία Καλογεροπούλου, θα αποτελούσε κορυφαία υψίφωνο του Λυρικού Θεάτρου, και άμεσα συνεργάστηκε μαζί της από τα πρώτα της βήματα. Ήταν το πρόσωπο που έφερνε τη δυναμική συνέχεια στον τομέα του λυρικού θεάτρου, σαν ένας δυνατός κρίκος από τα βενετικά χρόνια της Κέρκυρας.  

*δημοσιεύθηκε στο φύλλο 20ης-10-2023 της ΚΣ στη στήλη “Απο τα παλιά στο σήμερα”

Ακολουθήστε το kerkyrasimera.gr για να μαθαίνετε πρώτοι τα νέα από την Κέρκυρα.

Ακολουθήστε μας στο Instagram

Ακολουθήστε μας στο twitter

Ακολουθήστε μας στο Facebook