Διδάγματα για την Κέρκυρα από την τραγωδία στο Μάτι

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΟΥΚΕΡΑΣ*

Πολλοί λίγοι άνθρωποι μπορούν να διανοηθούν πως η τραγωδία που άφησε πίσω της η φονική πυρκαγιά στο Μάτι το 2018, με τις 102 ψυχές που χάθηκαν βίαια, μπορεί να δημιουργεί σε ορισμένους παραμένοντες ζωντανούς κι ένα αίσθημα ανακούφισης, αφού «στατιστικά» εκείνοι έφυγαν και κάποιοι άλλοι έμειναν.

Μπορεί να ακούγεται μακάβριο, αλλά είναι μέσα στην ανθρώπινη φύση και μοιραία κάποιοι άνθρωποι κάνουν τις αναπόφευκτες συγκρίσεις, βάζουν τον εαυτό τους στην θέση των τότε εγκλωβισμένων και αισθάνονται αγαλλίαση που σήμερα εκείνοι είναι ασφαλείς. Από την άλλη τέτοιας μαζικής έκτασης καταστροφές-συστημικά ατυχήματα, κατά την επιστημονική τους έκφραση, οφείλουν να αποτελούν κι ευκαιρίες που εκτός από την απολύτως αναγκαία θρησκευτική προσέγγιση, με την τέλεση μνημοσύνων, θα πρέπει να αποτελούν αφορμές για να ελέγχεται-εξετάζεται και το υφιστάμενο σύστημα στην διαχείριση κρίσεων που μπορεί να προέρχονται από τέτοια γεγονότα (πυρκαγιές) και στην Κέρκυρα.

Το νησί μας λόγω του μεγάλου ύψους βροχόπτωσης είναι καταπράσινο, συνεπώς η πυρκαγιά αποτελεί έναν σημαντικό κίνδυνο που πρέπει να αντιμετωπιστεί για αυτό και είναι απολύτως απαραίτητο να ληφθούν όλα τα διδάγματα από το Μάτι. Ίσως δεν έχει γίνει αντιληπτό αλλά ήδη κατά το φετινό καλοκαίρι υπάρχει μεγάλη ευκολία, με την οποία ήδη «διατάσσονται» εκκενώσεις των περιοχών που απειλούνται από την φωτιά και αυτή φαίνεται να είναι η «καινούργια» μέθοδος, στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών. Θα ήταν χρήσιμο να επισημανθεί πως δυστυχώς δεν υπάρχουν παντού οι ίδιες λύσεις που μπορεί να αποτελούν πανάκεια, για
κάθε πρόβλημα.

Αντίθετα ίσως θα ήταν χρήσιμο να λαμβάνουμε υπόψη μας κάθε φορά την ανθρώπινη συμπεριφορά που μοιραία αποτελεί τον σημαντικότερο παράγοντα για την εφαρμογή της οποιασδήποτε επιλογής. Μπορεί φαινομενικά να φαίνεται πως η λύση της εκκένωσης θα μας δώσει τα αποτελέσματα που περιμένουμε αλλά η Dr Guylene Proulx (1994) μας παρουσιάζει μια διαφορετική εικόνα. Συγκεκριμένα οι άνθρωποι δεν αντιδρούν με τον ίδιο τρόπο μπροστά στον κίνδυνο, ακόμη κι αν αυτός είναι δίπλα τους. Κάποιοι από αυτούς προσπαθούν να παραστήσουν πως δεν καταλαβαίνουν, δεν αντιλαμβάνονται, αποφεύγουν αυτό που ζουν, στην πραγματικότητα. Άραγε θυμόσαστε την αντίδραση των 56 φιλάθλων που κάηκαν στο γήπεδο ποδοσφαίρου του Bradford του Ηνωμένου Βασιλείου, το 1985, ενώ είχε ξεσπάσει πυρκαγιά κι όταν εκείνοι συνέχισαν να παρακολουθούν τον αγώνα από τις κερκίδες; Υπάρχουν κι άλλοι που πάντοτε έχουν σκοπό στην ζωή να ολοκληρώνουν οτιδήποτε με το οποίο καταπιάνονται ανεξαρτήτως του κινδύνου.
Αλήθεια θυμόσαστε όλους εκείνους που ενώ ο Τιτανικός βυθιζόταν συνέχιζαν κανονικά το δείπνο τους , καθώς το είχαν πληρώσει και έπρεπε να το καταναλώσουν; Αν βρισκόμασταν μπροστά στον οποιοδήποτε κίνδυνο δεν είναι αλήθεια πως αρκετοί από εμάς θα προσπαθήσουμε να βοηθήσουμε τους οικείους μας και δεν θα εξετάζαμε καν την σκέψη να σωθούμε μόνοι μας; Αυτό η Dr Guylene Proulx (1994) το αναλύει απολύτως ανθρώπινα.

Οι άνθρωποι επιθυμούν να σώζονται μαζί με τους οικείους τους. Δηλαδή θέλουν πάντοτε να τηρούν τους οργανικούς τους δεσμούς, να σώζονται μαζί με τους αγαπημένους τους. Τέλος οι άνθρωποι αισθάνονται πως πάντοτε θα πρέπει να έχουν λόγο και ρόλο σε ότι συμβαίνει. Ακόμη και στην αντιμετώπιση μια σοβαρής κρίσης-ατυχήματος. Μιας ενδεχόμενης πυρκαγιάς που μπορεί να απειλήσει τις ζωές τους. Οι Harbst & Madsen (1993) λένε πως την ώρα που μια αρχή μεταβιβάζει στο κοινό μια εντολή
εκκένωσης μόνο το 10% των ανθρώπων θα την δεχθούν αμέσως και θα κινηθούν να την εκτελέσουν. Αντίθετα το 30% θα κινηθούν να ελέγξουν μόνοι τους την κατάσταση , να διαμορφώσουν οι ίδιοι άποψη και στην συνέχεια να αποφασίσουν τι να κάνουν.
Μάλιστα η πλειοψηφία του 60% των ανθρώπων θα αγνοήσουν παντελώς τις προειδοποιήσεις και τις οδηγίες για εκκένωση. Αρχίζει να γίνεται πλέον κατανοητό πως μια εκκένωση μπροστά σε πραγματικό κίνδυνο δεν είναι επουδενεί απλή διαδικασία και στην ουσία χρειάζεται προετοιμασία από το παρελθόν. Καθώς ο χρόνος περνάει και οι άνθρωποι σχηματίζουν άποψη για τον κίνδυνο και αυτός έχει επιβεβαιωθεί 10% θα ακολουθήσει την εντολή της εκκένωσης,5% θα μείνει να πολεμήσει την φωτιά,10% θα προσπαθήσουν να ενημερώσουν και να συνεγείρουν και άλλους ανθρώπους, ενώ 60% θα μείνουν στήλες άλατος να περιμένουν νεότερες οδηγίες. Θα σας επιβεβαιώσω πως η ακαδημαϊκή έρευνα αποδεικνύει πως οι εκκενώσεις δεν είναι χωρίς θύματα καθώς ότι και να συμβαίνει που σχετίζεται με κίνδυνο, ένα 12-14% του πληθυσμού θα παραλύσουν και δεν θα κάνουν τίποτα, ενώ 1-3% θα πανικοβληθούν. Νομίζω πλέον γίνεται ξεκάθαρο στα μάτια της κοινής γνώμης πως η δουλειά είτε της Πυροσβεστικής, της Αστυνομίας αλλά και του Λιμενικού δεν είναι εύκολες για αυτό και θα πρέπει να κατηγορούμε τους υπηρεσιακούς παράγοντες με φειδώ. Όμως είναι φυσιολογικό να γνωρίζουν όλα αυτά που αναφέρθηκαν στο άρθρο και να ενεργούν καταλλήλως.

Η πραγματικότητα είναι πως η Κέρκυρα μας έχει ένα διάστημα που δεν αντιμετώπισε δύσκολες καταστάσεις, ευτυχώς ο Άγιος Σπυρίδωνας μας έστερξε και δεν υποφέραμε με τελευταίο δύσκολο συμβάν στην «πόρτα» μας μόνο την πυρκαγιά στο Norman Atlantic. Ένα κενό που φάνηκε τότε και μάλλον διέλαθε της προσοχής της διοίκησης είναι η μη ύπαρξη ελικοπτέρου σε ρόλο Έρευνας και Διάσωσης στο νησί μας με αποτέλεσμα όταν απογειώθηκε το πλησιέστερο ελικόπτερο από το Άκτιο λόγω καιρού στις πρώτες κρίσιμες ώρες να μην μπορέσει να βρεθεί κοντά στο φλεγόμενο πλοίο. Ίσως με αφορμή αυτό το άρθρο που γράφεται αντί μνημοσύνου για τις 102 ψυχές στο Μάτι, οι αρμόδιοι αναλογιστούν τις τότε συνέπειες, μιας και εκτός της Κέρκυρας υπάρχουν και τα διαπόντια νησιά μας, που κι αυτά έχουν ΑΟΖ και όπως απέδειξε ήδη η ιστορία την κρίσιμη στιγμή δεν υποστηρίχτηκαν.
Μιας και μόλις προχθές ήταν η 45η θλιμμένη επέτειος από την εισβολή της Κύπρου ακούγεται επίκαιρη στα αυτιά μας η γνωστή φράση: «Η Κύπρος κείται μακριά». Άραγε η Ερείκουσα, το Μαθράκι, οι Οθωνοί και η υπερηφάνεια της χώρας;

Ακολουθήστε το kerkyrasimera.gr για να μαθαίνετε πρώτοι τα νέα από την Κέρκυρα.

Ακολουθήστε μας στο Instagram

Ακολουθήστε μας στο twitter

Ακολουθήστε μας στο Facebook