Oι προκλήσεις του Βιώσιμου Τουρισμού – Ένα μήνυμα με αφορμή την Ημέρα Παγκόσμιου Τουρισμού 2023 και των επικειμενων τοπικων εκλογων

Γράφει ο Κωνσταντίνος Τριβυζάς*

Αγαπητοί συμπολιτες,

Καθώς πλησιάζουμε στις αυτοδιοικητικές εκλογές της 8ης Οκτωβρίου, ας αναλογιστούμε τη σημασία της προσφατης Ημέρας, σε έναν τουριστικό προορισμό όπως είναι η Κερκυρα. Το θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας Τουρισμού 2023 είναι «Τουρισμός και Πράσινες Επενδύσεις«. Η ημέρα ενθαρρύνει τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο να εξερευνήσουν την ομορφιά και την ποικιλομορφία του πλανήτη μας, αναγνωρίζοντας τις ευθύνες που τους  συνοδεύουν.

Θα ήθελα να μιλήσω για αυτές τις ευθύνες που ολοι έχουμε, αλλοι λιγοτερο αλλοι περισσοτερο,  και τις οποίες μπορούμε να διαχειριστούμε καλλυτερα σε τοπικό επίπεδο, ενόψει της ευκαιρίας που έχουμε μέσα από ένα νέο δημοτικό και περιφερειακό εκλογικό σώμα, το οποίο καλείστε να εκλέξετε σύντομα.

Ο νυν Δήμος Κέρκυρας και η υποψήφια για τη νέα περίοδο 2024-2028 παραταξη, η «Κέρκυρα 2028», έθεσε την ανάπτυξη του τουρισμού με εναλλακτικες μορφές, κορυφαία στην ατζέντα της, ως ο δευτερος από τους οκτώ βασικούς στόχους και ανακοινωσε την ενταξη ενος Οργανισμού Διαχείρισης Προορισμού σε αναπτυξιακή εταιρεια που έχει ηδη συσταθεί… ομολογουμε προς εκπληξη πολλων, εν οψει νομοθεσιας περι συστασης τετοιου οργαμσμου απο τις Περιφερειες της χωρας.

Ωστόσο, παροτι ο νυν Δημος εχει αναφερει οτι ‘’εχει γινει ηδη αναλυτική καταγραφή για τις υποδομές, τη δυναμική και τη φέρουσα ικανότητα του τουριστικού προορισμού’’ οι πολιτες και οι φορεις δεν εχουν ενημερωθει για τα ευρηματα ουτε έχει γίνει καποια συζήτηση για τις παθογένειες του προορισμου –  τουριστικού μας προϊόντος και πώς αυτες μπορούν να ξεπεραστούν, πριν ξεκινήσει το φιλόδοξο σχέδιο της Κερκυρας 2028 για ανάπτυξη εναλλακτικων μορφων τουρισμού, επέκταση της τουριστικής περιόδου και ανάπτυξη ταυτότητας για την Κεντρική Κέρκυρα και την Διαπόντια νησιά. 

Και ομως, αρκετες παθογενειες εκτεθηκαν στο προσφατο (14/09/2023) αρθρο της ‘’Κερκυρα Σημερα’’ με πρωτοσελιδο τιτλο ‘’Ο Υπερτουρισμος απειλη για το νησι’’ μια πρωτοπορα αρθογραφια σε τοπικο επιπεδο. Ίσως να μαθουμε στο μελλον, ωστόσο, μια τέτοια φιλόδοξη ανακοίνωση της κας Υδραιου, θα έπρεπε να είχε συνοδευτει απο μια απογραφή των ευρηματων, του πού βρισκόμαστε τώρα και μια ενημερωση των πολιτων και των ψηφοφόρων για το τι και πως πρέπει να γίνει.

Και αυτη η παραβλεψη ακολουθεί μια γενική πραγματικότητα που ωθεί προς την ανάκαμψη προς τα πίσω, δηλαδή την επιστροφή στη «συνήθη λειτουργία» post-Covid ως αποκαλυπτεται απο τις επανειλημμένες δηλώσεις, οχι μονο του νυν Δημου Κερκυραιων αλλα και από πολλες αλλες δημοσιες αρχές, οι οποίες συνεχίζουν να τονίζουν την αύξηση του αριθμού των ταξιδιωτών, των διανυκτερεύσεων, των εσοδων και των νέων τουριστικών προορισμών, στατιστικα ομως που προσπερνουν την παραγωγικοτητα (πχ τα πραγματικα εσοδα ανα διανυκτερευση, η πορεια των δεικτων σχ με αποδοση των επενδυσεων/κεφαλαιων κλπ) 

Η ανυσηχια των φορεων τουρισμου και των διαφόρων τοπικών παρατάξεων εκφράστηκε στην προσφατη (27/09/2023) εκδηλωση-ημεριδα (του πολιτιστικού συλλόγου St Giacommo και της Ένωσης Κατοίκων περιοχής Πλάκας Αθηνών με θέμα ”Τουρισμός, Φέρουσα Ικανότητα και Τοπικές Κοινωνιες. που έγινε στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο στην Κέρκυρα. Κοινή αποδοχή ήταν ότι το πρόβλημα του υπερτουρισμού αυξάνεται και ότι χρειάζονται μέτρα, πολιτική βούληση και πίεση απο αντιπροσωπευση πολιτών, ώστε η πόλη της Κέρκυρας και γενικότερα το νησί να γίνει βιώσιμη/ο για τους επισκέπτες και τους κατοίκους. 

Χαρακτηριστικά θα αναφέρω την έλλειψη επιτυχίας που είχε το κράτος και που αναδεικνύεται περαιτέρω από την πρόσφατη ανακοίνωσή του για το προσεχες πλαισιο της αγοράς βραχυχρόνιων ενοικιασεων. Παρά τις επισημάνσεις και τις προσδοκίες, δεν παραχωρήθηκε καμία δικαιοδοσία στους δήμους της χώρας -που έχουν την καλύτερη εικόνα του προβλήματος- να μελετήσουν και να ρυθμίσουν τον αριθμό των καταλυμάτων που προσφέρονται για βραχυχρόνιες ενοικιάσεις. Η επικείμενη απαίτηση που θα αναγκάσει τους εκμισθωτές άνω των δύο ακινήτων να εγγραφούν και να λειτουργήσουν ως επιχειρήσεις θα ενισχύσει μόνο τους κρατικούς φόρους και τέλη-εσοδα και δεν θα ρυθμισει αυτό το φαινόμενο που αποτελει προκληση στην κοινωνικη συνοχη και το οποιο ποικίλλει ανάλογα με την τοποθεσία και χρειάζεται ξεχωριστή αντιμετώπιση.

Αυτο, παρα την προσφατη ανακοινωση της κας Ολγας Κεφαλογιαννη, Υπ Τουρισμου, οτι η ‘’Παγκόσμια Ημέρα Τουρισμού υπογραμμίζει την ανάγκη για προώθηση πολιτικών και επενδύσεων που προάγουν την βιωσιμότητα, την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και μία δίκαιη και συμπεριληπτική τουριστική ανάπτυξη’’

Ο ‘’Εξάρχης’’ η παράταξη του Στέφανου Πουλημένου έχει ταπεινά ανακοινώσει ότι τα περισσότερα από τα 7 αυτονόητα σημεία-πυλωνες του προγραμματος του, που βελτιώνουν την ποιότητα της ζωής στον τόπο μας, αποτελούν τη βάση για την αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος, σε ό, τι αφορά τον Δήμο. ‘’Ο βιώσιμος τουρισμός σημαινει και ένα βιώσιμο για όλους τους κατοίκους προορισμό’’.

Υπάρχουν ειδικοι παγκόσμιοι αλλα και Ελληνικοι οργανισμοί που ειτε συλλεγουν χρησιμες πληροφοριες και παρεχουν τεχνογνωσια – τα στοιχεια που παρεθεσαν μεταξυ αλλων, στην Ημεριδα του St Giacommo, ο προεδρος του Τ.Ε.Ε Κερκυρας κος Νικος Τριαντος και ο Διευ/της του ΕΟΤ Κερκυρας κος Κωστας Τσουμανης ηταν πολυ ενημερωτικα –  ειτε επιβλέπουν η/και εκπαιδεύουν διάφορους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς να εργαστούν για έναν βιώσιμο τουρισμό πρασινων επενδυσεων, το θέμα της προσφατης Ημέρας Παγκοσμιου Τουρισμού 2023. Οι διαφορες παραταξεις και φορεις, ωφειλουν να αναζητήσουν καθοδήγηση και να εμπλέξουν ενεργούς πολίτες και φορείς.

Μια βιωσιμη τουριστικη στρατηγικη θα ωφεληθει πρωτα απο μια οργανωμενη συλλογη πληροφοριων και δεικτων (μια αλλη τωρινη παθογενεια) απο διαφορες πλευρες και με την  άμεση συνδεση με την ραγδαία εξελισσόμενη ψηφιακη τεχνολογια, η οποία προσφέρει την ικανότητα παραγωγής δεδομένων για τη λήψη αποφάσεων, την εξατομίκευσή τους και την προσαρμογή τους στις εκαστοτε συνθήκες.

Η επιδιώξη μας στον Εξαρχης ειναι το μέγιστο του ποιοτικού αποτελέσματος, δηλαδη υγειη, ισοροπημενη επιχειρηματικοτητα, κοινωνικα βιωσιμη, μελετωντας επιστημονικα στοιχεια και ενισχύοντας πρωτοβουλίες που τροφοδοτούν, αναδεικνύουν και διαδίδουν την τοπική μας ταυτότητα, την οποία η παραταξη στοχεύει να διατυπωσει, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Ι.Ν.  (στο πλαισιο της ιδρυσης οργανισμου διαχειρησης και προωθησης του προορισμου) αλλα και με τους άλλους Δημους του νησιου και τους τουριστικους φορεις . Ο προορισμος μας δεν εχει περιθωρια συγχισμενων μυνηματων περι ταυτοτητων και μορφων τουρισμου και περι ΄΄ανοιγματων σε νεες αγορες’’ που ως εχει δεν μπορουν να υποστηριχθουν.

Οι αδυναμίες είναι ποικίλες, μερικές πολύ σημαντικές, όπως α) η έλλειψη κυκλικής οικονομίας (5% ανακύκλωση με υψηλό περιβαλλοντικό και οικονομικό κόστος), β) το πάγωμα των πολεοδομικών ενότητων και των συνδετήριων και παρακαμπτήριων δημοτικών δρόμων με την συγχρονη δημιουργία περιφερειακών χώρων στάθμευσης. που θα μπορούσαν να βελτιώσουν το κυκλοφοριακο πρόβλημα, κατι που επηρεάζει την άνετη εξερεύνηση του Δήμου και του νησιού γενικότερα, χωρις αυτο να σημαινει οτι επιδιωκουμε απαραιτητα μεγαλλυτερο ογκο οχηματων και επισκεπτων  γ) ο λήθαργος και η παρακμή στην οποία βρίσκονται εδώ και χρόνια σημαντικά δημόσια κτίρια ιστορικής και πολιτιστικής σημασίας, χάνοντας την ευκαιρία να εμπλουτίσουν τις εμπειρίες των ντόπιων και των τουριστών και να υπηρετησουν την ταυτοτητα του προορισμου. 

Περαιτέρω, η υψηλη εποχικοτητα και οι όχι ευκαταφρόνητες παράνομες συμπεριφορές στους δρόμους, στις παραλίες, στα ρεματα (στην υπαιθρο γενικα) – εν οψει ελλειψης καθαρου χωροταξικου σχεδιου –  αλλά και στο ιστορικο κέντρο της πόλης μας μνημειο, διαταράσσουν την ποιότητα της επίσκεψης-εμπειρίας και θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των πολιτών και των επισκεπτων, πλήττοντας έτσι το περιβάλλον και το τουριστικό μας προϊόν, όλα αυτά σε μια περίοδο που οι κλιματικές προκλήσεις επιβάλλουν πειθαρχία και σκέψη ‘’out of the box’’. Αυτό που μας έχει εξυπηρετήσει καλά μέχρι τώρα, μπορεί επίσης να μας καταστρέψει.

Τέλος, η μετάβαση σε έναν βιώσιμο τουρισμό απαιτεί μια ευρύτερη, πράσινη οικονομία με κίνητρα και ισες ευκαιρειες, τόσο σε τοπικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο. Απαιτείται εκπαιδευση, τεχνογνωσία αλλα και στελεχωση των σχετικων υπηρεσειων για την αξιοποίηση των πηγών χρηματοδότησης, πολλές από τις οποίες επί του παρόντος δεν αξιοποιούνται αλλα και ευρεση νεων πηγων απο τον επαγγελματικο ιστο της τουριστικης οικονομιας.

Σας προσκαλούμε να αναζητήσετε περισσότερες πληροφορίες στο https://exarchis23.gr/  μεσω του  #ρώτα_τον_Στέφανο και σε ενα διαλογο μεταξυ πολιτων, επαγγελματικων και εκπαιδευτικων φορεων και αρχων.

Το θέμα αυτής της Παγκόσμιας Ημέρας Τουρισμού, τονίζει τη σημασία του να γίνει ο τουρισμός πιο βιώσιμος (οικονομικα και κοινωνικα) και πιο φιλικός προς το περιβάλλον, που τον εξυπηρετει. Εστιάζοντας στην βιωσιμοτητα και τις πράσινες επενδύσεις, όλοι μπορούμε να εργαστούμε για ένα μέλλον όπου ο τουρισμός, οχι ως μονο-καλλιεργεια, όχι μόνο εμπλουτίζει τη ζωή μας, αλλά βοηθά επίσης στη διατήρηση του τοπου μας και του πλανήτη μας εν γενει, για τις επόμενες γενιές.

*Βsc, M.P.S. , C.H.A.

Α.Σ.Τ.Ε.Ρ. Florida Intl. University, Cornell University

Επιχειρηματιας & Συμβουλος Τουριστικων Επιχειρησεων / La Corfiota Keys & Aeolus Hospitality 

Υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος για τον Δημο Κεντρικης Κερκυρας & Δ.Ν. με την παραταξη Εξαρχης

Ακολουθήστε το kerkyrasimera.gr για να μαθαίνετε πρώτοι τα νέα από την Κέρκυρα.

Ακολουθήστε μας στο Instagram

Ακολουθήστε μας στο twitter

Ακολουθήστε μας στο Facebook