«Ανδρέας Μουστοξύδης»

 Βουσολίνου Ανυφαντή Ελένη

Σε κάθε περίπτωση πολιτικής διαμόρφωσης το ζητούμενο είναι η πραγματική κατάσταση ελευθερίας των πολιτών πάνω σε γερές συνταγματικές βάσεις. Ο αξεπέραστος Ιωάννης Καποδίστριας ποτέ δεν έθεσε την πολιτική κυριαρχία υποδεέστερη υπόθεση. Σαφώς επηρεασμένος πάνω σε αυτό το αξίωμα υπήρξε και ο Ανδρέας Μουστοξύδης.

 Τα νησιά του Ιονίου βρέθηκαν κάτω από την αλυσιδωτή ξενική κυριαρχία των Βενετών (136-1797), των Δημοκρατικών Γάλλων (1797-1799), των Ρωσοτούρκων (1799-1807), των Αυτοκρατορικών Γάλλων (1807-1814), των Άγγλων (1814-1864). Με τη Συνθήκη των Παρισίων του 1815 δημιουργείται το Ιόνιο Κράτος, γεγονός που τυπικά διαμορφώνει την πολιτική κατάσταση της βρετανικής προστασίας, ουσιαστικά, όμως, με την αξίωση των Άγγλων, κατόπιν της συντριβής του Ναπολέοντα, η αγγλική προστασία στα νησιά του Ιονίου συνάδει με την αγγλική κυριαρχία. Πρόκειται για μια νέα ξενική κατοχή, τελευταία στη σειρά των διαδοχικών ξενικών κυριαρχιών πριν την Ένωση με το Ελληνικό Κράτος. Έτσι, οι προσδοκίες που προϋπήρχαν το 1814 για απόδοση της ανεξαρτησίας στην Επτάνησο, με την παρέμβαση και του Ιωάννη Καποδίστρια, έχοντας την υποστήριξη του Τσάρου    Αλεξάνδρου Α΄,  κατά τη διαδικασία παράδοσης στο Βρεττανό Στρατηγό Κάμπελ, επίτροπο των συμμάχων, στις 26 Ιουνίου 1814, δεν πραγματώθηκαν. Η αυστηρότητα του ιδίου και η αυταρχική διοικητική εξουσία του πρώτου Αρμοστή στα νησιά του Ιονίου, Θωμά Μέτλαντ, απέναντι της οποίας εναντιώθηκε ο Ιωάννης Καποδίστριας, έδιναν τα δείγματα της αποικιοκρατικής πολιτικής, απόδειξη της οποίας είναι το ανελεύθερο και άκρως συντηρητικό σύνταγμα του Ιονικού Κράτους του 1817.

Αν και η φαινομενική διπολική άσκηση πολιτικής εξουσίας, της Γερουσίας και της Βουλής, εγγυώνται όρους προστατευτικής πολιτικής για το Ιόνια Νησιά, το δικαίωμα της αρνησικυρίας στον αρμοστή, για την κάθε περίπτωση λήψης αποφάσεων, καθώς και διορισμός του τοπικού πενταμελούς Επαρχιακού Συμβουλίου, μεταξύ του οποίου και του Προέδρου της Γερουσίας, κατόπιν έγκρισης του ιδίου του αρμοστή, προκαλούν όρους τυραννικής διαχείρισης και, τελικά, έκρηξης αγώνων των Επτανησίων. Η αγγλική πολιτική στα Ιόνια Νησιά δε δίνει, τελικά, πολιτική οντότητα στη Γερουσία των νησιών, ενώ ο τοποτηρητής του αρμοστή δεν επεμβαίνει προς όφελος των κατοίκων των Ενωμένων Κρατών των Ιονίων Νήσων. Έτσι, ο επόμενος αρμοστής, Φρειδερίκος Άνταμ, αν και αφήνει έργα κοινωφελή, όπως η ύδρευση της πόλης, καθώς και στρατιωτικά και οχυρωματικά, κυρίως, μάλιστα την ίδρυση της Ιονίου Ακαδημίας με την απόλυτη συνδρομή του Γκίλφορδ και την αρωγή του Ιωάννη Καποδίστρια, συνέχισε την τυφλή υπακοή στην αγγλική πολιτική, στη Βουλή, με την παροιμιώδη έκφραση «comme sta». Η κατάσταση δεν αλλάζει ούτε με την προσωρινή αρμοστεία του Αλέξανδρου Γουίτφορντ, αρχηγού των στρατιωτικών δυνάμεων του Ιονίου Κράτους, ούτε και με εκείνη του φιλέλληνα Νούγεντ.

Η αρχή των διεκδικήσεων των Επτανησίων απέναντι στην πολιτική της κυριαρχίας των Άγγλων ξεκινάει, όταν αρμοστής είναι ο Ντούγλας, εποχή κατά την οποία ο Κερκυραίος Βουλευτής Ανδρέας Μουστοξύδης καταγγέλλει τη διασπάθιση των δημοσίων χρημάτων από την αρμοστεία και το 1839, 25 χρόνια μετά την έναρξη της αγγλικής κυριαρχίας. Ο ίδιος ο Μουστοξύδης μεταβαίνει στο Λονδίνο, για να διεκδικήσει, με υπόμνημα, αν και χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα, βελτίωση του εκλογικού συστήματος και ελευθεροτυπία. Πλέον, αρχίζει η δυστοκία των Άγγλων απέναντι στον επτανησιακό επαναστατισμό. Ο Ανδρέας Μουστοξύδης έδωσε ουσιαστικό έναυσμα έντονων διεκδικήσεων και αγώνων.  

*Δημοσιεύθηκε στο φύλλο 11ης-2-2022 της ΚΣ στη στήλη “Απο τα παλιά στο σήμερα”

Ακολουθήστε το kerkyrasimera.gr για να μαθαίνετε πρώτοι τα νέα από την Κέρκυρα.

Ακολουθήστε μας στο Instagram

Ακολουθήστε μας στο twitter

Ακολουθήστε μας στο Facebook